DNA geeft onder meer uitgebreide informatie over verwantschap, maar er zijn nog veel meer gegevens uit te halen. Zo is je eigen DNA onder meer te gebruiken om persoonlijke informatie te krijgen. Bijvoorbeeld over je gezondheid net als over je lichaamsgewicht of over het risico op bepaalde aandoeningen. Er is dus een relatie te leggen tussen DNA en gezondheid, waarbij je genen en levensstijl daar invloed op hebben.

Relatie DNA en genen

Elk lichaam heeft ongeveer vijftig miljard cellen een deze beschikken vrijwel allemaal over een celkern met chromosomen. Iedere chromosoom heeft een genetische code ofwel DNA en deze unieke informatie is te zien als een blauwdruk met daarin instructies voor de cellen. De aanwijzingen zijn verdeeld en elk deel heeft betrekking op een bepaald proces. Hierbij draait het om de genen. Een voorbeeld is het gen voor pigment dat bepaalt of je bruine ogen of blauwe ogen krijgt.

De genetische code kent vier elementen die elk een letter hebben, namelijk C, G, A en T. Dit zijn maar vier letters, maar het DNA van elk individu beschikt er maar liefst over zes miljard. De relatie tussen DNA en genen maakt het ook mogelijk om verwantschap tussen personen vast te stellen. Bijvoorbeeld met een vaderschapstest of een broer-zus test, maar ook met een familierelatietest. De kosten DNA test zijn daarbij afhankelijk van de uit te voeren test.

Genetische foutjes

Er ontstaat een unieke code op het moment van bevruchting van een eicel, waar het DNA van beide ouders aan de oorsprong van staat. Bij het delen van celen kopieert de DNA-code en het komt natuurlijk wel eens voor dat er zich een genetische fout voordoet. Dit gebeurt overigens bij iedereen, want het gemiddelde per mens komt uit op tweeduizend genetische mankementen.

Daarnaast zijn er genetische defecten die zeldzaam zijn en in dat geval een ‘mutatie’ worden genoemd. Een dergelijk defect kan in je genen zitten en is dus via ouder op kind over te dragen. Het komt ook voor dat de foutjes in de loop van je leven ontstaan of dat je er aanleg voor hebt. Een voorbeeld van het ontstaan van een genetisch defect is door blootstelling aan specifieke stoffen of straling, zoals radioactieve straling of uv-straling.

Invloed op gezondheid

Genen en DNA hebben meer invloed dan je wellicht denkt. Wist je bijvoorbeeld dat de werking van geneesmiddelen door je genen wordt beïnvloed? Het is niet voor niets dat de ene persoon last krijgt van bijwerkingen en een ander niet. Of dat er sprake is van een gevaarlijke reactie op antibiotica bij de een en bij de ander niet. Zo hebben je genen ook invloed op het ontwikkelen van overgewicht. Aanleg voor overgewicht kan dan ook door genetica worden bepaald. Uiteraard speelt bij personen met obesitas een ongezonde levensstijl vaak ook een rol, maar dit is dus niet altijd zo.

Overgewicht door defect gen

In het lichaam zit een gen dat geen vetten meer opneemt als er uit voeding voldoende energie is gehaald, waarna de rest van het vet afgevoerd wordt uit het lichaam. Als dit specifiek gen defect is dan is er geen sprake van een signaal dat het lichaam voldoende energie uit de maaltijd heeft gekregen. Dit heeft tot gevolg dat het lichaam al het vet opslaat, zodat er al snel sprake is van overgewicht.

DNA onderzoek kan uitwijzen op welke manier jouw lichaam met vet omgaat. Genen spelen verder een rol bij voeding, in die zin dat dezelfde gezonde voeding niet voor iedereen gezond is. Er zijn mensen die geen tarwe verteren of klachten krijgen door lactose. Het DNA en genen hebben wat dat betreft ook een relatie met voedselintolerantie.